Vanaf de 20e eeuw zien we een kunst die geëmancipeerd is. Kunstenaars staan niet langer ten dienste van kerk of machthebbers maar gaan hun eigen wegen. En dat zijn zelden de gekende veilige wegen met vastliggende regels.

Picasso beeldt de gruwel van de oorlog uit in zijn meesterwerk 'Guernica'. Weg is alle schoonheid en kleur. Enkel verscheurdheid blijft over.

Ook Penderecki laat de schoonheid achter zich in zijn 'Threnos', die de slachtoffers herdenkt van de atoombom in Hiroshima.[br]Hij gaat op zoek naar nieuwe klanken en een vorm om die nieuwe klanken tot één geheel te maken. In dit werk combineert hij de strenge regels van de seriële muziek met aleatorische muziek, waarbij de musici een grote vrijheid kregen om te kiezen wanneer ze welke tonen speelden. Voor het eerst wordt gebruik gemaakt van grafische muzieknotatie. Men mag beginnen op de toon die men wenst te spelen en wordt van daaruit omhoog of omlaag geleid. Als climax wordt een cluster opgebouwd waarbij alle 52 strijkers een aparte stem hebben: elk een kwart toonhoogte (microtonale muziek) hoger dan de basistoon. Na deze ‘schreeuw’ gaat het snel decrescendo naar uiterst zacht (pppp).

Vanaf de 20e eeuw gaat de kunst vele wegen op. Sommigen kiezen voor de volledige vrijheid, anderen zoeken nieuwe structuren en leggen zichzelf nieuwe regels op.[br]En uiteraard kan je ook elke vaste verhouding laten varen. Zeker bij elektronische muziek kan je jezelf de vraag stellen waarom je uit het brede geluidsspectrum slechts enkele frequenties zou mogen gebruiken. Niemand vindt vogelgeluiden in een bos storend. Toch is er geen enkele merel, lijster of nachtegaal die met zijn collega’s een gemeenschappelijke toonaard of stemming afspreekt…En zo blijft er steeds een spanning in de wisselwerking tussen theoretici, musici en de luisteraar die gewoon is aan een welbepaald klankbeeld…