7 kişilik bir arkadaş grubu pizzacıya giderek pizza almak isterler. Pizzacının yapmış olduğu bir alana bir bedava kampanyasıyla beraber 2adet aynı pizzadan sipariş etmişlerdir. Pizzalardan birini 3 eş parçaya diğerini ise 4 eş parçaya ayırmalarını isteyerek herkesin bir dilim pizza yemesini sağlamışlardır. Bu durumda herkes eşit büyüklükte bir pizza dilimi yemiş midir?
Etkinliğimizde gözlemlediğimiz gibi pizza dilimleri birbirinden farklı büyüklüklerde oluşmuştur. ilk pizzamızı 3 eş parçaya bölüp 1 parçasını yiyen kişi pizzanın 3te1'ini yerken 4 eş parçadan birini yiyen kişi aynı pizzanın 4te1'ini yemiş olmuştur. [b]Bir bütünün eş parçalarından birine veya birkaçına [i]kesir[/i] denilmektedir. [br][/b]Kesirler pay, payda ve kesir çizgisinden oluşmaktadır. Bütünü oluşturan eş parçalara [i][b]payda[/b][/i], bu parçalardan kaç tanesini alıyorsak buna da [b][i]pay[/i][/b] denilmektedir. Pay kesir çizgisinin üstüne yazılır. Payda ise kesir çizgisinin altına yazılır.
Oluşturduğumuz kesirleri incelediğimizde her kesrin paydasındaki sayı kadar eş parçaya ayrıldığını sonrasında pay kısmında belirtildiği gibi 1 parçasının tarandığını gözlemleyebiliriz. Bu şekilde payı bir olan kesirler [i]birim[/i] kesir olarak adlandırılmaktadır. Oluşturduğumuz bu kesirlerin büyüklükleri hakkında ne söyleyebiliriz? [br][br]En az parçaya böldüğümüz kesrin daha büyük bir parça oluşturduğunu söyleyebilir miyiz?
Birim kesirlerin sayı doğrusundaki yerlerini de inceleyelim. Sayı doğrusu üzerinde birim kesirler 0 ile 1 sayıları arasına yerleşmiştir. Sayı doğrusunda eş parçalar iki çizgi arasında kalan bölümlerdir. Sayı doğrusunda yerleşim yapılırken bu bölümleri sayarak yerleşim yapılması önemlidir. Sadece çizgilerin sayılarak yerleşim yapılması hataya sebep olabilir.
Etkinlikte oluşturduğumuz birim kesirlerin yerleşimine baktığımızda 1e en yakın birim kesrin 1/2 olduğunu görüyoruz. 0 a en yakın birim kesrin ise paydası en büyük olan kesir olduğunu söyleyebiliriz. örneğin 1/15 kesri 0 a 1/2 kesrinden çok daha yakındır. O halde birim kesirlerde karşılaştırma yaparken paydayı ne kadar artırırsak kesrimizin değerini o kadar küçültmüş olduğumuzu söyleyebiliriz.